Cầu Chì Nhiệt Là Gì? Cấu Tạo, Ứng Dụng Trong Cuộc Sống

Cầu chì nhiệt là một trong những linh kiện điện tử quan trọng trong các thiết bị gia dụng và công nghiệp. Nó đóng vai trò bảo vệ cho các thiết bị khỏi nguy cơ cháy nổ khi dòng điện quá tải.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như ứng dụng của nó. Bên cạnh đó, Cơ Điện Delta cũng sẽ hướng dẫn các bạn cách kiểm tra cầu chì để đảm bảo an toàn cho các thiết bị điện trong gia đình.

Cầu chì nhiệt là gì?

Cầu chì nhiệt là một loại cầu chì được thiết kế để bảo vệ các mạch điện khỏi quá tải và ngắn mạch bằng cách sử dụng hiệu ứng nhiệt để ngắt mạch khi dòng điện quá lớn. 

Cầu chì này không tự reset khi nhiệt độ giảm xuống giống như cầu dao, mà nó phải được thay thế khi bị hỏng hoặc được kích hoạt. Nó được làm từ chất liệu chì, kẽm và đồng và được bọc trong một vỏ bảo vệ bằng nhựa hoặc sợi thủy tinh.

Cấu tạo cầu chì nhiệt:

Cầu chì nhiệt là một thành phần quan trọng trong các hệ thống điện. Nó được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện khác khỏi các nguy cơ gây cháy nổ và hư hỏng do quá tải dòng điện.

Cấu tạo của cầu chì bao gồm các thành phần như sau: 

• Đầu nối: Hai đầu nối để kết nối vào mạch điện. Đầu nối thường được làm bằng đồng hoặc đồng thau để tăng tính dẫn điện và độ bền.
• Lõi cầu chì: Được làm bằng hợp kim chì và chì oxit hóa để tăng tính nhiệt dẫn. Lõi cầu chì được thiết kế để ngắt mạch điện khi có dòng điện quá tải hoặc ngắn mạch xảy ra.
• Bọc bảo vệ: Bọc bảo vệ được sử dụng để bảo vệ cầu chì khỏi các tác động bên ngoài như bụi bẩn, độ ẩm và các yếu tố khác. Bọc bảo vệ thường được làm bằng vật liệu chịu nhiệt như sợi thủy tinh, nhựa đặc biệt…
• Đường dẫn nhiệt: Đường dẫn nhiệt được sử dụng để truyền nhiệt từ mạch điện vào lõi cầu chì nhanh chóng hơn. Đường dẫn nhiệt thường được làm bằng đồng hoặc nhôm để tăng tính dẫn nhiệt và độ bền.

Trên thị trường hiện nay, có nhiều loại cầu chì nhiệt với các thông số khác nhau để phù hợp với các ứng dụng điện khác nhau. Thông số kỹ thuật của cầu chì nhiệt 40A cụ thể như sau:

• Dòng định mức: 40A
• Điện áp định mức: 250V
• Kích thước: 6.3 x 32mm
• Tiêu chuẩn bảo vệ: UL, CSA, TUV, VDE
• Điện áp định mức: 250V AC
• Dòng định mức: 40A
• Nhiệt độ kích hoạt: 133°C
• Thời gian phản hồi: 5 giây
• Chất liệu: thân cầu chì bằng hợp kim đồng, đầu nối bằng đồng mạ thiếc
• Kích thước: đường kính thân cầu chì 10mm, chiều dài tổng thể 30mm
• Điện trở khởi động: 50 mΩ
• Thời gian đóng ngắt tối đa: 20ms
• Nhiệt độ bảo quản: -40°C đến 125°C

Ký hiệu của cầu chì nhiệt trong mạch điện

Dưới đây là một số ký hiệu thường gặp của cầu chì nhiệt trong mạch điện:

• F: viết tắt của FUSE – ký hiệu cho cầu chì nhiệ
• T: viết tắt của “time-delay”  – ký hiệu cho loại cầu chì nhiệt trễ
• F1, F2, F3…: ký hiệu cho các loại cầu chì khác nhau, thường được đánh số theo thứ tự.
• I: là ký hiệu cho dòng điện danh định của cầu chì
• V: viết tắt của “voltage rating” –  ký hiệu cho điện áp danh định của cầu chì. 
• AC, DC: ký hiệu của “alternating current” và “direct current”  – là ký hiệu cho loại điện áp của mạch điện.

Nguyên lý hoạt động của cầu chì nhiệt

Nguyên lý hoạt động của cầu chì nhiệt là giúp bảo vệ các thiết bị khỏi quá tải và ngắn mạch bằng cách ngắt kết nối dòng điện khi nhiệt độ tăng cao. Nguyên lý hoạt động cụ thể như sau:

• Khi mạch điện hoạt động trong điều kiện bình thường: Cầu chì nhiệt sẽ ở trạng thái ngắn mạch và không có dòng điện chảy qua.
• Nếu mạch điện bị quá tải hoặc ngắn mạch: dòng điện sẽ tăng lên và làm nóng cầu chì. Lúc này, chất bảo vệ bên trong cầu chì nhiệt tan chảy, khiến cho dòng điện không thể đi qua. Khi dòng điện không còn chảy qua, nguồn cung cấp điện sẽ bị ngắt, giúp bảo vệ các thiết bị khỏi bị hư hỏng.
• Sau khi nhiệt độ giảm xuống: Chất bảo vệ sẽ đông lại và cầu chì sẽ trở lại trạng thái ngắn mạch.

Các loại cầu chì nhiệt thông dụng

Dưới đây là một số loại cầu chì thông dụng:

• Cầu chì nhiệt tròn: Là loại cầu chì được sử dụng phổ biến nhất, được làm từ hợp kim chì và chì oxit. Đây là loại cầu chì  có độ bền cao và khả năng chịu được nhiệt độ cao.
• Cầu chì nhiệt thanh: Là loại cầu chì được làm từ hợp kim chì và chì oxyt, có dạng hình thanh dài. Loại cầu chì này thường được sử dụng trong các mạch điện có kích thước nhỏ hơn và yêu cầu độ chính xác cao.
• Cầu chì nhiệt đĩa: Là loại cầu chì được làm từ chất liệu cách nhiệt và có dạng hình đĩa. Loại cầu chì này thường được sử dụng trong các mạch điện có kích thước nhỏ hơn.
• Cầu chì nhiệt cắt tự động: Là loại cầu chì được trang bị thêm chức năng cắt tự động khi quá tải, giúp bảo vệ mạch điện và thiết bị điện khỏi nguy cơ cháy nổ.
• Cầu chì nhiệt chịu nước: Là loại cầu chì được thiết kế đặc biệt để chịu được nước, được sử dụng trong các môi trường ẩm ướt.

Xem thêm: Cầu Chì Ống: Thông Số, Cấu Tạo, Các Loại Phổ Biến

Bảng giá cầu chì nhiệt tham khảo

Vì cầu chì nhiệt có nhiều kích thước, thông số kỹ thuật nên giá cả sẽ phụ thuộc vào từng loại và nhà sản xuất. Bạn có thể liên hệ với các cửa hàng bán linh kiện điện tử hoặc tìm trên các trang thương mại điện tử để tìm hiểu giá cả chính xác hơn. Mời quý khách tham khảo bảng giá loại cầu chì này như sau:

Cách kiểm tra cầu chì nhiệt chi tiết

Để kiểm tra, bạn cần chuẩn bị các công cụ sau:

• Bút dò điện hoặc đồng hồ vạn năng
• Cầu chì mới để thay thế (nếu cần)

Sau đây là các bước kiểm tra cầu chì:

• Bước 1: Dùng đồng hồ vạn năng để sang x1 (ôm) để đo thông mạch.
• Bước 2: Đặt đầu đo của bút dò điện hoặc đồng hồ vạn năng lên hai đầu của cầu chì nhiệt để đo điện trở. Nếu kim lên trong mạch là cầu chì tốt, nếu kim không lên là cầu chì đang hỏng hoặc trạng thái bị đứt.
• Bước 3: Nếu kết quả đo được cho thấy cầu chì nhiệt đã bị hỏng, bạn cần thay thế bằng cầu chì mới. Lưu ý chọn một cầu chì nhiệt có cùng thông số kỹ thuật với cầu chì cũ.

Lưu ý: Khi kiểm tra cầu chì, luôn đảm bảo rằng nguồn điện của thiết bị đã được tắt và các linh kiện bên trong đã nguội trước khi bắt đầu kiểm tra. Nếu không tuân thủ các biện pháp an toàn này, có thể gây nguy hiểm cho bạn và thiết bị.

Xem thêm: Cầu Chì Là Gì? Tác Dụng, Cấu Tạo, Nguyên Lý Chi Tiết Nhất

Ứng dụng cầu chì nhiệt trong cuộc sống

Đúng rồi, những thiết bị mà bạn đưa ra đều là những thiết bị sử dụng cầu chì nhiệt để bảo vệ khỏi tác động của dòng điện quá lớn, giúp kéo dài tuổi thọ của thiết bị và đảm bảo an toàn cho người dùng. Cụ thể, ứng dụng của loại cầu chì này trong các thiết bị đó như sau:

• Cầu chì nhiệt nồi cơm điện: nồi cơm điện có thể bị hỏng do quá tải dòng điện. Cầu chì sẽ giúp ngăn chặn tình trạng này bằng cách cắt nguồn khi dòng điện vượt quá giới hạn cho phép. Đồng thời, cầu chì sẽ giúp giữ nhiệt độ khi thiết bị chưa tắt dù cơm đã chín.

• Cầu chì nhiệt tủ lạnh: tủ lạnh có hệ thống điện phức tạp, cầu chì sẽ được sử dụng để bảo vệ các linh kiện điện khác trên mạch điện của tủ lạnh khỏi tác động của dòng điện quá lớn.
• Cầu chì nhiệt bàn ủi: thường có kích thước rất nhỏ để gắn kết với bàn ủi dễ dàng và giúp bàn ủi có thể tỏa ra nhiệt độ thích hợp. Khi ta  vặn nút điều chỉnh quá lớn thì cầu chì bàn ủi sẽ có độ nóng cao, như vậy thì phải lựa chọn loại cầu chì phù hợp để đóng/cắt phù hợp giúp người dùng an toàn khi ủi quần áo. Các loại bàn ủi hiện đại ngày nay thì khi thiết bị đạt đến mức nóng nhất định thì sẽ tự tắt nhờ cầu chì tương ứng với thiết bị này. 

• Cầu chì nhiệt máy xay sinh tố: máy xay sinh tố thường sử dụng động cơ mạnh mẽ, dễ bị hư hỏng nếu không có sự bảo vệ của cầu chì. Cầu chì sẽ ngăn chặn các tình trạng quá tải dòng điện, bảo vệ động cơ khỏi hư hỏng.

Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về cầu chì nhiệt, một thành phần quan trọng trong các mạch điện. Cầu chì nhiệt được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị điện tử, các thiết bị điện gia dụng và các ứng dụng công nghiệp. Tuy nhiên, cầu chì này cũng có một số hạn chế và có thể gây ra cháy nổ nếu không được sử dụng đúng cách. Vì vậy, dựa vào thông tin trên quý khách hãy cần nhắc để lựa chọn loại cầu chì phù hợp với nhu cầu của mình nhé.

Quý khách có nhu cầu gia công vỏ tủ điện cao cấp, giá rẻ, vui lòng liên hệ Cơ Điện Delta để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất.

Ngọc Hòa

Ngọc Hòa hiện đang là biên tập viên tại Cơ Điện Delta, mình có 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn các giải pháp về tủ điện, tủ chữa cháy, thang máng cáp điện. Các kiến thức được chia sẻ trên blog Cơ Điện Delta đều được mình tổng hợp và đúc rút từ những kinh nghiệm thực tế tư vấn cho doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin này có thể giúp ích được cho bạn đọc.